Μοναστηράκι Ξηρομέρου:Πανοραμική θέα από τον Άγιο Γεώργιο (φωτο Διονύσης Πετρόπουλος)

Η θέα από τη περιοχή αυτή είναι μαγευτική. Μπορούμε να ατενίσουμε όλη την ευρύτερη περιοχή, μιας και έχει οπτική επαφή με το Θύρρειο, τη περιοχή των Παλιαμπέλων, τη Βόνιτσα, τη Πάλαιρο, και το παλιό χωριό της Πλαγιάς.

Ιστορία

Το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου κτίστηκε περί το 1930 από τον Βασιλείο (Βελή) Καπότη που σήμερα δεν βρίσκεται εν ζωή, σε ιδιόκτητο κτήμα ύστερα από όραμα του Αγίου, που επαναλήφθηκε δύο φορές.

Στη θέση αυτή υπήρχαν ερείπια ναού του Αγίου Γεωργίου. Είναι σε διαστάσεις ενός συνηθισμένου εξωκκλησίου.

Για να επισκεφτεί κάποιος τον αρχαιολογικό χώρο πρέπει να κατευθυνθεί από το Μοναστηράκι προς το Βάτο και λίγο μετά τη τοποθεσία Μαυρονέρι, να στρίψει δεξιά προς το εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου. Στη συνέχεια πρέπει να εγκαταλείψει το αυτοκίνητό του και να κατευθυνθεί βόρεια προς το πηγάδι απ' όπου θα αντικρίσει σε μικρή απόσταση τα ερείπια του νοτίου τμήματος του αρχαίου τείχους.

Ο αρχαιολογικός χώρος εντοπίζεται κύρια ανάμεσα στις κορφές Καστρί (555μ) (ανατολικά) και Ταμπούρια ή Βραχάκια (βόρεια) (580μ). Οι κορυφές αυτές ήσαν οχυρωμένες και αποτελούσαν πιθανά ακροπόλεις της αρχαίας αυτής πολιτείας. Ανάμεσα στις δυο αυτές κορυφές διακρίνονται τμήματα του αρχαίου τείχους τόσο προς τη πλευρά της αρχαίας Παλαίρου (δυτικά), προς τη πλευρά του αρχαίου Θυρρείου (ανατολικά) και προ το εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου (νότια). Σε αρκετά σημεία το τείχος διακόπτεται από φυσικά απόκρημνα βράχια που πιθανά το αντικαθιστούσαν. Ο χώρος που περικλείεται από τις οχυρώσεις αυτές έχει έκταση περίπου 140 στρέμματα.

Ο επισκέπτης μπορεί να διακρίνει στο τείχος ερείπια από δύο πύλες μια στη κορυφή Ταμπούρια που βλέπει προς το κάμπο της Βόνιτσας και μια στο μέσο της απόστασης ανάμεσα στις δυο αυτές κορφές που είναι προσανατολισμένη προς την ακρόπολη του αρχαίου Θυρρείου.

Πιθανά στα αρχαία χρόνια, μια και γνωρίζουμε από τα σωζόμενα σήμερα ερείπια πως υπήρχαν πόλεις, οικισμοί και φρούρια στις τοποθεσίες που πριν αναφέρθηκαν πριν, εκμεταλλευόταν την οπτική αυτή επαφή με τόσες θέσεις για να επικοινωνούν η μια πόλη με την άλλη και να ειδοποιούν για πιθανούς κινδύνους. Στα χρόνια μετά την επανάσταση του 1821 σύμφωνα με διηγήσεις γεροντότερων είχαν εγκατασταθεί στη περιοχή νομάδες κτηνοτρόφοι και κάτω από το ύψωμα Καστρί κατασκεύασαν βλαχοχώρι όπου διέμεναν περιστασιακά. Για να κατασκευάσουν τα κονάκια τους χρησιμοποίησαν υλικά από το αρχαίο κάστρο συμβάλλοντας έτσι στη περαιτέρω καταστροφή των τειχών. Αφαιρούσαν επίσης υλικά και κατασκεύαζαν πεζούλες και πέτρινους φράχτες για να οριοθετήσουν τα χωράφια τους. Σε κάποια σημεία πρόσθεσαν υλικό στην αρχαία οχύρωση για να δημιουργήσουν καταλύματα, γεγονός που δυσκολεύει την έρευνα στο χώρο. Ο επισκέπτης μπορεί να διακρίνει βάσεις από βλαχοκαλύβες και στρούγκες κατασκευασμένες από ογκόλιθους που έχουν αποσπαστεί από τα αρχαία ερείπια κάποιες Δε κάποιες από αυτές χρησιμοποιούνται και σήμερα. Με το σταμάτημα του νομαδικού βίου στα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1970 τα βλαχοχώρια εγκαταλείφθηκαν οριστικά. Έτσι σήμερα η περιοχή χρησιμοποιείται σαν βοσκότοπος από ελάχιστους κτηνοτρόφους του χωριού.

Πολλά στοιχεία για την περιοχή είναι από το akarnanianet και από το βιβλίο του πρωτοπρεσβύτερου Αποστ.Παληογιάννη, Μοναστηράκι Βόνιτσας Αιτωλοακαρνανίας, Μάρτιος 2008.