Ο κήπος των Ηρώων αποτελεί ουσιαστικά ένα κοιμητήριο, ένα νεκροταφείο ξεχωριστό στην Ελλάδα, αφού τα χώματά του, φιλοξένησαν τα σώματα χιλιάδων, κατά τον εθνικό μας ποιητή Διονύσιο Σολωμό, Ελεύθερων Πολιορκημένων που πολέμησαν μέχρις εσχάτων, κάποιοι μάλιστα μαρτύρησαν και τελικά ενταφιάστηκαν στον καθαγιασμένο από την αύρα των αμυνομένων χώρο.
Το ιερό Ταφείο επομένως των Ελευθέρων Πολιορκημένων αποτελεί παράλληλα τη μοναδική περιφερειακή γλυπτοθήκη της χώρας μας, το μοναδικό ιστορικό πάρκο αναφορικά με την Ελληνική Επανάσταση. Στο πλάι της εισόδου του Κήπου βλέπουμε σε μια μαρμάρινη πλάκα να αναγράφεται σαν έτος ίδρυσής του το 1829.
Πληροφορούμενος ο Ιωάννης Καποδίστριας πως στην περιοχή αυτή ήταν το στρατόπεδο και ταυτόχρονα το νεκροταφείο των πολιορκημένων, έδωσε την εντολή να αναγερθεί ένα μνημείο στο οποίο θα τοποθετούσαν αργότερα όλα τα διάσπαρτα οστά. Είχε προηγηθεί όχι μόνο η ολοκληρωτική καταστροφή της πόλης από τους Τουρκοαιγυπτίους (μόνο τέσσερα οικήματα σώζονται σήμερα από εκείνη την εποχή) αλλά και το άνοιγμα των τάφων από τους πολιορκητές, προσδοκώντας πως θα έβρισκαν πολύτιμα αντικείμενα. Προφανώς δεν βρήκαν αυτά που περίμεναν κι έτσι άφησαν τα πτώματα άταφα.
Τα κουφάρια έγιναν βορά των όρνεων του Αρακύνθου στα χρόνια που το Μεσολόγγι κατείχετο από τους κατακτητές κι έτσι η πόλη, που άκμασε προεπαναστατικά, μετετράπη, σε κρανίου τόπο. Ο κυβερνήτης όχι μόνο διέταξε την ανέγερση του μνημείου αλλά προχώρησε και στην προκήρυξη του πρώτου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που διεξήχθη στο ελεύθερο μεν, αυτόνομο ακόμα δε, Ελληνικό κράτος. Πρώτευσαν σχέδια φοιτητή, στην Ακαδημία του Αγίου Λουκά της Ρώμης, Λύσανδρου Καυταντζόγλου, που δεν υλοποιήθηκαν όμως γιατί ο Καποδίστριας δολοφονήθηκε. Η διαταγή του ωστόσο εξετελέσθη κι έτσι το 1838 έχουμε τη συμβολικά επίσημη μεταφορά των οστών και την τοποθέτησή τους στο Ηρώον, στον Τύμβο δηλαδή. Πραγματικά δεσπόζει στην κεντρική πλατεία του Κήπου. Αντιλαμβανόμαστε αμέσως πως αδιαμφισβήτητα πρόκειται για το πλέον ιερό σημείο της πόλης. Αποτελεί μικρογραφία, ταυτοχρόνως, Μυκηναϊκού θολωτού τάφου και του Τύμβου του Μαραθώνα.
Σημαντικότατο μνημείο, ιδιαίτερης ιστορικής και συναισθηματικής αξίας, αποτελεί ο τάφος του Μάρκου Μπότσαρη. Η λαϊκή μούσα διασώζει τη σκηνή... "Θρήνος μεγάλος έγινε μέσα στο Μεσολόγγι, το Μάρκο παν στην εκκλησιά, το Μάρκο παν στον τάφο, 'ξήντα παπάδες παν μπροστά και δέκα δεσποτάδες κι από κοντά Σουλιώτισσες τόνε μοιργιολογάνε..." Το 1838 διαμορφώθηκε ο τάφος του περίπου όπως τον βλέπουμε σήμερα και τοποθετήθηκε επάνω του το αγαλματίδιο που παρουσιάζει την κόρη της Ελλάδας, την παιδούλα ή αλλιώς Ελληνοπούλα, έργο του Γάλλου ρομαντικού γλύπτη Νταβίντ ντ' Ανζέ. Βέβαια, αυτό που βλέπουμε σήμερα επάνω στον τάφο είναι αντίγραφο, με τεράστια όμως καλλιτεχνική αξία, που φιλοτεχνήθηκε το 1915 από τον Γεώργιο Μπονάνο. Σε αυτό το σημείο κορυφώνονται οι εκδηλώσεις κάθε Σάββατο του Λαζάρου με την αναπαράσταση του Χρήστου Καψάλη και αφού έχει προηγηθεί η μοναδική στην Ελλάδα πένθιμη πομπή, δρώμενα ιδιαίτερου συγκινητικού και μυσταγωγικού χαρακτήρα, που κάθε Έλληνας οφείλει, τουλάχιστον μία φορά στη ζώη του, όχι μόνο να την παρακολουθήσει αλλά και να λάβει μέρος.
Βλάσης Χρυσικός
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Τα κείμενα των αναγνωστών που δημοσιεύονται εκφράζονται από τους ιδίους και δεν υιοθετούνται κατά ανάγκη από το παρόν ιστολόγιο.