Εκδόθηκε το βιβλίο: “Ένα χωριό στα όπλα… Το Χαλκιόπουλο Βάλτου από την Εθνεγερσία στη δεκαετία του 1940 και τον ΕΔΕΣ”
(Χαλκιοπουλιτών Επικοινωνία – Τεύχος 56)
Στην ελληνική επικράτεια, ένας μεγάλος αριθμός χωριών, κωμοπόλεων και πόλεων έχουν να διηγηθούν τη δική τους ιστορία. Πρόσωπα και γεγονότα, που έχουν συνδεθεί με έναν τόπο, αποτελούν τίτλο τιμής γι’ αυτόν και γονιμοποιούν την ιστορική μνήμη για τις επόμενες γενιές.
Υπάρχουν όμως κάποια χωριά, που η αναψηλάφηση της ιστορίας τους, ξεφεύγει από τα όρια του αποκλειστικά τοπικού ενδιαφέροντος. Η εμβέλεια του ιστορικού παρελθόντος τους, αγκαλιάζει το εθνικό συλλογικό μνημονικό
και επεξηγεί σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν την ελληνική ιστορία σε ιδιαίτερα κρίσιμες καμπές της.
Το χωριό των Χαλκιοπούλων αποτελεί μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση.
Απλώνεται στο κέντρο της πάλαι ποτέ επαρχίας Βάλτου στα βόρεια του νομού, που υπήρξε τόπος ξακουστός για όλη την Ελλάδα, όσον αφορά τον αδούλωτο χαρακτήρα των κατοίκων του. Το δημοτικό τραγούδι “Κάτω στου Βάλτου τα χωριά” εξυμνεί τους ηρωικούς Κλέφτες και Αρματολούς των χωριών του Βάλτου, που φοβερίζουν τους Τούρκους και που στέκονται πάντα πρόμαχοι σε κάθε εθνική επαναστατική προσπάθεια, ήδη από τον 17ο αιώνα. Μέσα σε αυτήν την ατμόσφαιρα, το Χαλκιόπουλο ξεπροβάλλει ως ένα κέντρο που συσπειρώνει όλη αυτήν την ορμή. Αποτελεί κοιτίδα σημαντικών προσωπικοτήτων που σημάδεψαν με τη δράση τους την ελληνική επανάσταση του 1821, τόπο οργάνωσης του Αγώνα και πεδίο μαχών, που σχεδόν λησμονήθηκαν με το πέρασμα του χρόνου. Κάθε άλλο παρά τυχαίο λοιπόν είναι και το γεγονός, πως συνέχισε τον ρόλο που του επιφύλαξε η ιστορική συγκυρία, αναλαμβάνοντας ξανά την πρωτοστασία στη δεκαετία του 1940, όταν κοσμογονικές αλλαγές συμβαίνουν στην πολιτική, πολεμική και κοινωνική ζωή του τόπου. Αποτελεί την έδρα του ισχυρότατου Αρχηγείου Βάλτου του ΕΔΕΣ, της αντιστασιακής οργάνωσης που ίδρυσε ο στρατηγός Ναπολέοντας Ζέρβας και ηγήθηκε στην επαρχία Βάλτου ο Στυλιανός Χούτας.
Ήταν η αφετηρία των Βαλτινών ανταρτών που σταμάτησαν τις ιταλικές και γερμανικές φάλαγγες σε μια σειρά μαχών στον Αχελώο, το Μακρυνόρος, το Τσακνοχώρι και το Κλειδί το 1943.
Υπήρξε το επίκεντρο του Βάλτου, μιας νησίδας ελευθερίας στην κατεχόμενη Ελλάδα. Οι άνθρωποι του χωριού, ένοπλοι και άοπλοι, βρέθηκαν αντιμέτωποι με όλες τις προκλήσεις που συνοδεύει ένα τέτοιο διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Η δεκαετία του 1940 ξεκινά με την πάλη για την ελευθερία με τον Ιταλό και Γερμανό κατακτητή και συνεχίζει ήδη από το 1943 με τη σκληρή εμφύλια διαμάχη, που σαν μαύρο σύννεφο απλώθηκε πάνω από την Ελλάδα έως το 1949. Η μάχη του Βάλτου και ιδιαίτερα των Χαλκιοπούλων το 1943 σημάδεψε το τέλος της αθωότητας και επέφερε μια βίαιη πολιτική ωρίμανση για τους απλούς κατοίκους – μαχητές της υπαίθρου. Ίσως δεν υπάρχει καλύτερο παράδειγμα από το χωριό των Χαλκιοπούλων και την περιοχή του Βάλτου για την κατανόηση της ιστορικής περιπλοκής στην οποία βρέθηκε η χώρα το 1940 και του νέου μεταπολεμικού κόσμου που ξημέρωσε την αυγή του 1950. Μέσα από την έρευνα, κυρίως των ιστορικών αρχείων αλλά και των προφορικών μαρτυριών, που αποτέλεσε μια ασχολία αρκετών χρόνων, προέκυψε ένα ιστορικό απόσταγμα, που φιλοδοξεί να παρουσιάσει την πορεία ενός χωριού στον χρόνο, με αφετηρία την ελληνική επανάσταση του 1821 και καταλήγοντας στο να αναδείξει βασικές δομές της ιστορικής φυσιογνωμίας της αντιστασιακής οργάνωσης του ΕΔΕΣ που γιγαντώθηκε στη δυτική Ελλάδα, αποδίδοντας πρωτίστως φόρο τιμής στους γνωστούς και άγνωστους ανθρώπους που κλήθηκαν να αναλάβουν ένα βαρύ φορτίο που τους επιφύλαξε η ιστορική αναγκαιότητα. Η αλληλουχία των γεγονότων μπορεί να παρομοιαστεί με μια αλυσίδα, που οι κρίκοι της είναι τόσο σφιχτά δεμένοι μεταξύ τους, αποτελώντας ένα ισχυρό βίωμα στις ζωές των ανθρώπων που τα έζησαν. Ξεκίνησαν ως μαχητές ενός ισχυρού αντάρτικου στρατού που ταπείνωσε την περίφημη ιταλική μεραρχία Brennero και τις δυνάμεις των Γερμανών καταδρομέων και κατέληξαν εσωτερικοί πρόσφυγες στη δίνη του Εμφυλίου πολέμου, με αποκορύφωμα την εισβολή του Δημοκρατικού Στρατού το 1948 στα εδάφη τους, τις μάχες στον Ορεινό Βάλτο και κορωνίδα τη σημαντικότατη μάχη της Αμφιλοχίας.
Το βιβλίο από τις εκδόσεις Γράμμα: “Ένα χωριό στα όπλα, το Χαλκιόπουλο Βάλτου από την Εθνεγερσία στη δεκαετία του 1940 και τον ΕΔΕΣ”, είναι ο καρπός αυτής της έρευνας και φιλοδοξεί να διηγηθεί την ιστορία αυτού του χωριού, αλλά και ευρύτερα του Βάλτου… Συγγραφέας είναι ο ιστορικός Γιώργος Ανδρ. Τσιάκαλος, απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών.
Διατίθεται από το βιβλιοπωλείο “Μαργαρίτης” στο Αγρίνιο (Δημοτσελίου 17),
την Ιστορική - Αρχαιολογική Εταιρία Αγρινίου ή κατόπιν επικοινωνίας ηλεκτρονικά
στο email: gitsiak@hotmail.com, & τηλεφωνικά στο 6972082843.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Τα κείμενα των αναγνωστών που δημοσιεύονται εκφράζονται από τους ιδίους και δεν υιοθετούνται κατά ανάγκη από το παρόν ιστολόγιο.