ΝΙΣΑΦΙ

  ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟ ΕΚΔΟΣΗ ΒΙΒΛΙΟ

Τού Αλέξανδρου Κυριαζή

 Νάτη πάλι μπροστά μου η μεγάλη Εβδομάδα ! Με φέρνει πίσω από το τώρα , χρόνια πολλά . Και αν ξεμακραίνει που και που , έρχεται να το υπενθυμίσει το χωριό μόλις βρίσκεσαι κοντά του για το Πάσχα . Οφειλόμενο φόρο τιμής λοιπόν και σεβασμό έρχομαι να καταθέσω για τους 120 νεκρούς του αγώνα της πόλης του Αγρινίου τη Μεγάλη εβδομάδα του 1944 και τις τραγικές στιγμές που επεφύλαξαν τα πρώιμα χρόνια μου κοντά στο βαθύ ανάσασμα της αιματοβαμμένης Πατρίδας από την προσπάθεια και τον αγώνα της να κρατήσει όρθιο το Λαό της , και να αντιπαλέψει τον κατακτητή, την Εαμική περίοδο 1941 -1944. Και δεν είναι εύκολο το έτσι και το έγραψα πάει και τελείωσε. 

 Το πρώτο σοκ ήρθε όντας 11χρονο παιδί το 1941 σαν έφθασε το μαντάτο του θανάτου του χωριανού μας Σπύρου Τόντου μοιράρχου χωροφυλακής Αγρινίου το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής ,από τις γερμανικές οβίδες στη πλατεία Μπέλου , και συμπληρώθηκε το χάραμα της Ανάστασης , από το κροτάλισμα και τον πολυβολισμό των γερμανικών στούκας που μας βρήκε στο Χριστός Ανέστη. Ο πανικός απόλυτος. Τόσος μεγάλος ο αιφνιδιασμός μέσα στο χάραμα ώστε σε όποιο στενό ή παραδρομάκι να έτρεχες θα εύρισκες συντροφιά ! Εντός ελαχίστων λεπτών είχαν απομακρυνθεί και οι τελευταίοι τρέχοντας να βρουν μικρό καταφύγιο ο καθένας όπου νόμιζε, διασκορπιζόμενοι σαν φοβισμένα κατσίκια στην κακοτοπιά και το γκρεμό. Ο ιερέας ντυμένος τα άμφια , και εγώ με τον πατέρα ,τραβήξαμε προς τις ελιές και τον αχυρώνα του Κατερινόπουλου να καταλαγιάσουμε λίγο τον φόβο μας.

Τρία χρόνια ακριβώς μετά : 14 Απριλίου μεγάλη εβδομάδα του Πάσχα του 1944 . Είμαι ένα δεκατετράχρονο παιδί οργανωμένο στο χώρο των αετόπουλων της Εαμικής οργάνωσης του χωριού μου ,εξ αιτίας της συμμετοχής στον αγώνα της οργάνωσης δύο αδελφών μου και της καθολικής σχεδόν των κατοίκων της Μπαμπίνης. Οι οικογένειες των Γεωργίου Τζακώστα και Λεωνίδα Ράπτη είχαν προσφέρει τα οικήματα για τις ανάγκες του αγώνα μόλις 2 μήνες και κάτι ημέρες από το ξεκούμπισμα των 700 Γερμανών στρατιωτών που παραχείμαζαν από τις 24 Ιουλίου του 1943 στο χωριό μας. Ο Δημήτρης Παπαστάμος συγχωριανός από τους πρώτους Επονίτες της σχολής καλών τεχνών είχε φροντίσει για τις εξαιρετικές τοιχογραφίες της Λέσχης της ΕΠΟΝ και του μικρού εντευκτηρίου της . Εκεί πέρναγα όλη μου την ημέρα διαβάζοντας και χαζεύοντας αλλά και λίγο πολύ γνώριζα και μάθαινα αρκετά ως ακούσιος ωτακουστής αλλά και ως «διδασκόμενος, καθώς η τηλεφωνική επαφή βρισκόταν ακόμη στη « Μπουργάνα» με τα αγκαθωτά αγροτικά σύρματα.

Λίγο πριν την ακολουθία των παθών με φωνάζουν. – Αλέξανδρε, αύριο μην πάς στην αποκαθήλωση γιατί κάποια ώρα περιμένουμε να «έλθει» επισκέπτης και η λέσχη πρέπει να μείνει ανοικτή . Υπέθεσα , ότι θα γινόντουσαν συνεννοήσεις για τις πασχαλινές υποχρεώσεις της ΕΤΑ προς τους αντάρτες , αλλά , δεν έβγαζα και από το μυαλό μου τις υποψίες και το φόβο που είχαν οι υπεύθυνοι , μετά το μεγάλο σαμποτάζ στη Σταμνά Μεσολογγίου σε συρμό , των σιδηροδρόμων Βορειοδυτικής Ελλάδος γεμάτο πολεμοφόδια προοριζόμενα για τους Γερμανούς του Αγρινίου την προηγούμενη Κυριακή των Βαϊων . Μετά τη μάχη στο λογαριασμό , πλέον των άλλων, καταχωρημένος και επίσημα ο σκοτωμός 12 Γερμανών. Δεν είχαν περάσει ούτε πέντε λεπτά από το άνοιγμα της Λέσχης και ένα «τσίλικο» άλογο με ιππέα ένα ξανθό παλικάρι με κόκκινα γένια μου ζήταγε το γραμματέα του ΕΑΜ του χωριού μας. – Θα προσπαθήσω να τον βρώ αμέσως απάντησα. - Δεν έχω χρόνο. Πως λέγεσαι ; - Κυριαζής Αλέξανδρος η απάντηση. Μου έδωσε ένα μικρό φάκελο αλληλογραφίας προς παράδοση και έγινε καπνός. Πριν σπιρουνίσει το άλογο, μου είπε να γίνω αστραπή και να ενημερώσω τον υπεύθυνο λέγοντας οι Γερμανοί κρεμάνε και σκοτώνουνε « αβέρτα» στο Αγρίνιο απ’ «αχάραγα» (τους κρατουμένους στις φυλακές της Αγίας Τριάδας). Πάγωσα από φόβο με τις λέξεις εκείνες, και ανάσανα μόλις έδωσα το έγγραφο στον υπεύθυνο Δημήτριο Μανδύλη . Η είδηση απελευθέρωσε μεγατόνους μίσους από τις καρδιές των κατοίκων του Νομού μας τις επόμενες ώρες ζητώντας εκδίκηση για τους κατακτητές και τους γερμανοτσολιάδες Έλληνες συνεργάτες του Τολιόπουλου και των «Δεδούσηδων» .Είχαν το θράσος να ποζάρουν και πάνω από τους σωρούς των εκτελεσθέντων αγωνιστών και που αποθανάτισε ο φακός στο βιβλίο του Ε. Μάγιερς: το αιματοβαμμένο Εντελβάϊς και του Ξυθάλη στο Αγρίνιο, ο οποίος φρόντισε με τη φωτογραφία του να μας κρατήσει την ιστορία του απαγχονισμού ζωντανή, αφού επιμελώς μέσω τρίτου έκρυψε το αρνητικό . Η αλήθεια είναι ότι προηγήθηκαν πολλές συσκέψεις των υπευθύνων της Μπαμπίνης χωρίς ωστόσο να ανακοινωθεί η παρθεί κανένα μέτρο. 

 Δεν άργησε η επιβεβαίωση καθώς η οργάνωση είχε ενημέρωση και από την πλευρά των συγγενών των σκοτωμένων της Κατούνας η οποία θρηνούσε εννέα άτομα, μεταξύ αυτών και ο Αλεξ. Βλάχας ο Κων. Ταμπάκης και ο Γεράσιμος Τσικώνης. Θρήνος ,αποτροπιασμός και κατήφεια από τον συμπάσχοντα Λαό , ακόμη και από αυτή τη πένθιμη φύση καθώς η ημέρα της Μ. Παρασκευής είχε έντονα καιρικά φαινόμενα που κράτησαν μέχρι αργά το βράδυ και δεν πραγματοποιήθηκε η περιφορά του Επιταφίου. Μια τραγωδία ακόμη εύρισκε το Έθνος, προς το τέλος του Αγώνα του, να «φύγουν» 120 άνθρωποι στον άλλο κόσμο, χωρίς να μπορεί να αντιδράσει, φθάνοντας κοντά στον εθνικό παροξυσμό και στον «τάφο» του Παλαμά . Ίσως η θυσία αυτή να αποτελεί και τη μεγαλύτερη διαχρονικά στον τόπο μας μετά τα Καλάβρυτα και το Δίστομο. Η αγωνία μας σαν παιδιά μεγάλωνε καθώς δεν ξέραμε λεπτομέρειες των εκτελέσεων. Αργά το απόγευμα ο γραμματέας του ΕΑΜ μας αφηγήθηκε με λεπτομέρειες την ολονύκτια αναστάτωση και τον τρόπο των εκτελέσεων στη πόλη του Αγρινίου.

Αρχικά η μεταγωγή του υπαλλήλου της αγροτικής Τραπέζης Αβραάμ Αναστασιάδη (περί την 5^ην πρωινή) στο νοτιοδυτικό άκρο της μεγάλης πλατείας του Μπέλου όπου στον εκεί φανοστάτη , είχε τοποθετηθεί η θηλιά και το σκαμνί. Και αφού του φόρεσαν τη μαξιλαροθήκη και πέρασαν τη θηλιά στο λαιμό και κλώτσησαν το τραπέζι, το σώμα του αγωνιστή αιωρήθηκε για μερικά λεπτά και κατόπιν εξέπνευσε. Την ίδια ακριβώς μεθοδολογία και με τον ίδιο ακριβώς τρόπο κρεμάστηκε και ο Επονίτης Πάνος Σούλος . Ακολούθησε η τρίτη επιλεγμένη βορειοανατολική γωνία της πλατείας για τον τρίτο Επονίτη Χρήστο Σαλάκο. Μέσα στο σκοτάδι όμως διέκρινε το σουλούπι και τη φωνή του ταγματασφαλίτη ανθυπολοχαγού Γεωργοπούλου στον οποίο φώναξε: Το θάνατό μου θα εκδικηθεί ο Λαός του Αγρινίου. Ζήτω το ΕΑΜ. Και η απάντηση του κτηνάνθρωπου ήρθε ουρλιάζοντας. - Σκάσε παλιοτόμαρο, και έσπρωξε ο ίδιος το σκαμνί. Λίγα λεπτά αργότερα θα παραλάμβανε και εκείνον η Ιστορία. Οι υπόλοιποι ανά δέκα μεταφέρονταν για εκτέλεση (τόσο είχε κοστολογηθεί ο θάνατος του κάθε Γερμανού), στους σκαμμένους ολονυχτίς τάφους και με το κροτάλισμα των πολυβόλων άφηναν το μεγάλο τους μήνυμα. Δώδεκα ήσαν τα δρομολόγια των εκτελεσθέντων όσοι και οι σκοτωμένοι Γερμανοί στρατιώτες. Μεταξύ αυτών και η μοναδική γυναίκα η Κατερίνα Χατζάρα.

Σε μια σεμνή εκκλησιαστική τελετή η κοινότητα Μπαμπίνης τέλεσε το 40ήμερο μνημόσυνο των 120 εκτελεσμένων με πρωτοβουλία της Ευαγγελής Βασιλείου Πορτούλη που ήταν γραμματέας των γυναικών αλληλεγγύης και μέσα σε μια ψυχική ανάταση εκφωνήθηκαν οι επιμνημόσυνοι λόγοι μεταξύ αυτών και εγώ με λίγες αράδες ως αετόπουλο και η όλη τελετή έκλεισε με το «πέσατε θύματα » . Λίγους μήνες αργότερα είχα την τύχη σαν μαθητής του Γυμνασίου Αγρινίου να σκαλίζω και να εμπεδώνω ότι είχε σχέση με τη κατοχή και την αντοχή του Λαού μας στην αντιπαράθεσή του με το στρατό κατοχής και τους συνεργάτες του . Μια πρώτη ένοπλη αντιπαράθεση με τις ιταλικές δυνάμεις της κατοχής δόθηκε στις 5 Μάη του 1943 από τον Μπαμπινιώτη καπετάν –Χελμό στη θέση Τσαπουρνιά με τη συμμετοχή του καπετάνιου Βάγχου. Τα αντίποινα : το κάψιμο 4 χωριών και τη δολοφονία πλειάδας αγροτών, ενώ ο Βάγχος θα περάσει στους ήρωες του αγώνα με τη θυσία του το τέλος Ιουλίου του 44 στα Καλύβια Αγρινίου ,με τους 60 εκτελεσμένους. Και ήλθε η μάχη του Μπουστιάνου και ακολούθησε η φοβερή μάχη της Γουρίτσας όπου στις στροφές της «Βαριάς» μετά από επική μάχη τα παλληκάρια του Επαμεινώνδα αποτελείωσαν τους 125 γερμανούς. Και ήρθε η τακτική μάχη της Αμφιλοχίας δύο ημερών με τους 72 νεκρούς, και οι τόσες άλλες κατά χιλιάδες σε όλο τον Ελλαδικό χώρο όπως μας το δίνει στο επίγραμμά του για την Εθνική Αντίσταση ο Άγγελος Σικελιανός. ………………… Χιλιάδες δίπλες ο χορός, χιλιάδες τα τραπέζια . Κ΄είν΄ οι νεκροί στα ξάγναντα πρωτοπανηγυριώτες. Και άρχισε ο Λαός να νοιώθει ότι πλησιάζει το γλυκοχάραμα και η Ελευθερία του σαν «μπήκε» ο Σεπτέμβρης του 44 . Λάθος όμως προσδοκία. Ήρθαν μέρες δύστυχες γιατί κοντά στην εξόριστη προσωρινή Κυβέρνηση της Ελλάδος ερχόντουσαν και καινούργοι μουσαφιραίοι της « Θαλασσοκράτειρας» να μας προστατέψουν λόγω της γεωπολιτικής θέσης της Χώρας μας μετά από τα ολέθρια σφάλματα της Εαμικής ηγεσίας. Και ήρθαν μέρες δύστυχες σπρώχνοντας τους Έλληνες στον Εμφύλιο και τον αιματοβαμμένο Δεκέμβρη 1944. Νιώθεις σπαραγμό και αηδία ακούγοντας το Φεβρουάριο του 1945 τον Πρωθυπουργό των Τόρηδων να απευθύνεται από τα παλαιά ανάκτορα των Αθηνών προς τον Ελληνικό λαό με τις λέξεις: «Δόθηκε λάθος ερμηνεία στο σκοπό για τον οποίο πολεμήσαμε εδώ στην πόλη της Αθήνας…..» . Και ήρθε η νομική ανεπάρκεια της συμφωνίας της Βάρκιζας το Φλεβάρη του 45 και η ελλιπή νομική θωράκιση του μοιραίου άρθρου 3 με το οποίο φυλακίσθηκε η μισή Ελλάδα. Και ήρθαν χρόνια δύστυχα που κράτησαν αρκετά τα λεγόμενα ΠΕΤΡΙΝΑ με τους Παρθενώνες των ξερονησιών και τα οστά 32 χιλιάδων φοιτητών των Πανεπιστημίων μας πάνω στην ανθοφορία τους διάσπαρτα στα πεδία του Εμφυλίου ενώ η χλεύη του πολιτισμού μας και των κατακτητών διευκολύνθηκε να διευθύνουν στη μεγάλη πλειοψηφία τους και πάλι τις τύχες του Έθνους. Και ήρθαν χρόνοι δύσμοιροι με την καινούργια παράδοση της Χώρας σε ‘άλλους αφεντάδες γιατί οι παλαιοί είχαν κουραστεί. Και ήρθε ο καιρός του σωφρονισμού μας από τον μεγάλο διπλωμάτη Πιουριφόϊ που όριζε τη Μοίρα μας στην κοινωνία της Δύσης, που είχε « νοερώς» την ευθύνη στη συγκρότηση των Ελληνικών Κυβερνήσεων και ενίοτε και σε μερικές εκτελέσεις που ήσαν κακότεχνες και αναγκαζόταν να γίνουν υπό το φως των προβολέων. Και ήρθαν ύστερα δικτάτορες να μας προφυλάξουν από μολυσμένα καθεστώτα και ιδεολογικούς εκτροχιασμούς. Και ήρθε το στέριωμα της Δημοκρατικής Ελλάδας με νέα συντάγματα τα οποία καταπατούν κατά το δοκούν όλοι οι εκάστοτε ιθύνοντες διότι ΜΟΝΟΝ ΑΥΤΟΙ γνωρίζουν να εντάσσονται στις αποσβεστικές προθεσμίες των βουλευτικών περιόδων ώστε ατιμώρητα να παραμένουν στο απυρόβλητο εσαεί για τα τυχόν εγκλήματά των. Και έδωσαν τον πλούτο της Χώρας σε μερικές εκατοντάδες οικογένειες διά της τεθλασμένης τις λεγόμενες δυναστικές .Και γέμισαν οι ανά τον κόσμο λίστες των Λαγκάρτ και « Παναμάδων » ασφαλώς και με τη βοήθεια των Ελλήνων φορολογουμένων . Κάτι παρόμοιο προέβλεπε και το δόγμα του Κισιγκερ. Και κάπου εκεί φάνηκαν και οι νέοι συνεχιστές γόνοι της Αριστερής φιλοσοφίας με μπροστάρη το έμβλημα της Εθνικής μας Αντίστασης ένα υπέργηρο άνθρωπο, άσχετα αν αργότερα τον ποδοπάτησαν και τον παραπλάνησαν με προγράμματα και οράματα με γραβάτες και μαντηλάκια και πείρα δεκαπενταμελών συμβουλίων μαθητών οι οποίοι βαρύνονται με τη μεγαλύτερη ατιμία που διέπραξαν ποτέ πολιτικοί σ’ αυτόν εδώ τον τόπο. Εκεί προς τις τέσσερες τα χαράματα ακύρωσαν την επιθυμία του 62% του Δημοψηφίσματος του Ελληνικού Λαού . Και η πολιτική βελόνα του ΚΚΕ βρέξει χιονίσει να μένει μόνιμα στο φωνογράφο της πολιτικής του και να μη ξεκολλάει σαράντα χρόνια τώρα. Και για να γίνουμε όλοι μια χαρούμενη ατμόσφαιρα, λέμε στους πολιτικούς μας , ότι φταίμε και εμείς κομμάτι γι΄ αυτή τη βλακεία που μας διέπει , και πως το εφάπαξ που πήραμε από την εργασία μας δεν πήγε εκεί όπου η νομοθεσία το θέσπισε αλλά το αφήσαμε στην οικονομική επιλογή της πολιτικής ηγεσίας να πληρώνει τον ΕΜΦΙΑ και κανένα κούρεμα που ενδεχομένως να προκύψει αργότερα .

Νισάφι, είναι μια τούρκικη λέξη που δηλώνει το τέρμα της υπομονής . Την είχα σχεδόν ξεχασμένη , αλλά στα 86 μου με την ξηρομερίτικη ντοπιολαλιά την ακούω πολύ συχνά και βαριά: « ΝΤΣΑΦ». Κατηφορίσατε αγαπητοί μας πολλά σκαλοπάτια της κλίμακας της ευτέλειας στο δημόσιο βίο . Και προς επίρρωση των ανωτέρω οι ίδιοι οι υπουργοί νυν και πρώην ότι φέρατε αυτό που δεν ξέραμε μέχρι σήμερα: Τον χαφιεδισμό στα πολιτικά κόμματα . « Να βοηθήσουμε τον Παπακωσταντίνου , ( ίδιος στην τηλεόραση ) να μας δώσετε όμως επιβαρυντικά στοιχεία για τον Βενιζέλο» . ΝΙΣΑΦΙ -ΑΜΑΝ ΠΙΑ. Και μη χειρότερα Παναγία μου . Μέχρι που θα φθάσει ο αυτο – εξευτελισμός Σας ; Κανένα καθεστώς δεν έμεινε ποτέ ατιμώρητο. Εκεί πιστεύετε;

Share on Google Plus