Συμπληρώνονται αγαπητοί μου φίλοι σαν σήμερα εκατό χρόνια από την τραγική εκείνη ημέρα της εορτής του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού το έτος 1922.
Ήτο ημέρα Τετάρτη 31 Αυγούστου με το παλαιό ημερολόγιο γύρω προς το μεσημέρι ,όταν φάνηκαν οι πρώτες φωτιές με τους μαύρους καπνούς, να ογκώνονται πάνω από την προκυμαία της Σμύρνης της όμορφης αυτής πολιτείας. Ήταν η ύστατη ημέρα.
Η επί τριήμερο απραξία των Τούρκων εμπρηστών οφειλόταν εις τον δυτικό άνεμο που έπνεε. Με την ανατολική του στροφή άρχισαν οι εμπρησμοί και το μαχαίρι της σφαγής από την Αρμένικη συνοικία που γειτνίαζε με την ιδική τους, η οποία δεν κινδύνευε πλέον. Οι φλόγες με τη μανία τους κατέστρεψαν μέσα σε λίγες ώρες ό, τι είχε δημιουργηθεί το προηγούμενα 500 χρόνια. Αλλόφρονα τα πλήθη έπεφταν στη θάλασσα και πνιγόντουσαν .
Έσχατο μέτρο. Έκρυβαν τα κορίτσια κάτω από τις ταφόπετρες των νεκρών . Αλλά και εκεί ευρίσκοντο και εβιάζοντο. « Όταν αποχαλινωθεί το ανθρώπινο κτήνος μη καρτεράς μήτε από τους νεκρούς προστασία μας λένε τα φοβερά «ντοκουμέντα». Η πόλη είχε κυριευθεί από το Σάββατο 27 Αυγούστου με προπομπό τον αρχιτσέτη μονόφθαλμο Μπεχλιβάν. Οι Ελληνικοί πληθυσμοί της Ιωνίας οι επί δύο χιλιάδες χρόνια κάτοικοι αυτής της χώρας αλλόφρονες άφηναν τις προγονικές τους εστίες και έτρεχαν σαν τα αγρίμια διά να γλυτώσουν από το μαχαίρι των Τούρκων χωρίς να ευθύνονται σε τίποτε. Πλήρωσαν την άφρονα και κοντόφθαλμη πολιτική των πολιτειακών και πολιτικών παραγόντων του Ελληνικού Έθνους που κατατρώγονται από το σαράκι της εξουσίας ,ως επίσης και την ανεπάρκεια τη στρατιωτική και τον φατριασμό των ηγητόρων του στρατεύματος. Σπάνια απαντώνται αυτές οι άγριες καταστροφές εις τους εκάστοτε πολέμους των εθνών .Όλα τα ιστορικά βιβλία αναφέρονται εις την καταστροφή της Σμύρνης και σύρουν με τα μελανότερα γράμματα το εύρος της καταστροφής. Μας τα περιγράφει η Διδώ Σωτηρίου η οποία έζησε εκεί τα τραγικά γεγονότα στα «Ματωμένα χώματα» Ο τότε πρόξενος της Αμερικής στη Σμύρνη, Τζώρζ Χόρτον, που αγνόησε τις διαταγές του ύπατου αρμοστή της Κωνσταντινούπολης ήτο ο μόνος, ο οποίος βοήθησε όσο ημπορούσε το ελληνικό στοιχείο , στις δύσκολες εκείνες ώρες και έσωσε ένα μεγάλο αριθμό Ελλήνων .Υπολογίζεται ότι με τις ενέργειες του Αμερικανικού παράγοντα μεταφέρθηκαν από τη Σμύρνη προς τη Μυτιλήνη περίπου 170 χιλιάδες πρόσφυγες ενώ σφάχτηκαν το τετραήμερο ή απέθαναν από τα δεινά των Τούρκων πάνω από 10 χιλιάδες. Γράφει λοιπόν στο βιβλίο του « TheBlightofAsia» ( Ν. Υόρκη 1926) και πιστεύει, πως μονάχα η καταστροφή της Καρχηδόνας από τους Ρωμαίους μπορεί να συγκριθεί με τη συμφορά της Σμύρνης. Και προσθέτει : «όπως το αντιτορπιλικό ξεμάκραινε από τη φοβερή σκηνή και το σκοτάδι απλωνόταν, οι φλόγες που φυσομανούσαν πια σε μεγάλο μέρος της πολιτείας, λάμπανε όλο και περισσότερο, δημιουργώντας ένα σκηνικό απαίσιας και μακάβριας ομορφιάς. Ωστόσο στη Χαρχηδόνα δεν υπήρχε κανένας χριστιανικός στόλος ν’ ατενίζει αδιάφορα τη συμφορά, που γι’ αυτήν υπεύθυνες ήταν οι κυβερνήσεις τους». Ο ίδιος θα γράψει αργότερα : « Μία από τις πιο ζωντανές εντυπώσεις που πήρα μαζί μου φεύγοντας από τη Σμύρνη, ήταν το συναίσθημα της καταισχύνης που ανήκα στο ανθρώπινο γένος». Ο Γάλος ιστορικός Ε. Driaylt, γράφει στο βιβλίο του « Laqyestiond ‘ Orient, 1918-1938 σελίδα 110, ότι «Η μικρασιατική καταστροφή υπήρξε μεγαλύτερη και χειρότερη από την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453 » Άλλος Γάλος φιλέλληνας ( Ο Οκτάβιος Μερλιέρ) μας λέγει: ότι « η απώλεια της Μικράς Ασίας σημαίνει το τέλος είκοσι αιώνων ιστορίας».
Ας συγκεκριμενοποιήσουμε με στοιχεία δια ποίο πληθυσμό ομιλούμε. Δανείζομαι τη σχετική παράγραφο από την ιστορία του Γενικού Επιτελείου Στρατού, ( Μ.Α,τ. Α΄, σ.5) : Την εποχή εκείνη, γράφει, ο ελληνικός πληθυσμός στην Τουρκία , υπολογιζόταν σε 2.500.000 ψυχές με 2.300 σχολεία, 200000 μαθητές, 5000 διδασκάλους και 2.200 εκκλησιές. «η ακμή της Ελληνικής Μικρασίας ήτο ανωτέρα πάσης άλλης Ελληνικής χώρας» . Στην ωραία αυτή πόλη η γαλανόλευκη κυμάτισε από τις 2 Μαϊου του 1919 (.Π.Ημερ.) μέχρι την 27 Αυγούστου του 1919 δηλαδή επί 39 μήνες και 25 ημέρες οπότε επανήλθε η ημισέληνος. Τότε ημέρες έξαρσης και έπους ,στο τέλος κάτι χειρότερο και από το θάνατο, το ξερίζωμα. Πριν κλείσω αυτό μου το σημείωμα θέλω να συμπληρώσω και να συμπεριλάβω τη θυσία των μεγάλων μας ιεραρχών που μαρτύρησαν κοντά στα ποίμνιά τους σε αυτό τον αφανισμό ενώ θα ημπορούσαν να γλυτώσουν. Το γράφω με παράπονο για αυτούς που αμφισβητούν την προσφορά του κλήρου εις τους αγώνες του Έθνους. Αναφέρω τον Ευθύμιο, τον Αμβρόσιο , τον Γρηγόριο, τον καταδικασθέντα σε θάνατο μητροπολίτη Χρύσανθο της Τραπεζούντος, τον Γερμανό Καραβαγγέλη,ηγουμένους και ιερείς. Άφησα τελευταίο τον Χρυσόστομο της Σμύρνης τον οποίον επισκέφτηκε ο πατέρας μου τον Μαϊο του 1919 εις την αγία Φωτεινή διά την ευλογία του, και ο οποίος, με τον τραγικό του θάνατο δίδει το παράδειγμα σε όλο το Έθνος και εις την Εκκλησία μηδέ εξαιρουμένην. Είχε τη μεγάλη τιμή να ευλογήσει τα όπλα του Ελληνικού στρατού στις 2/ 15 Μαϊου και του έλαχε η τιμή να πεθάνει μάρτυρας στις 28 Αυγούστου 10 Σεπτεμβρίου του 22. Ας θυμηθούμε τις τελευταίες του στιγμές : Ο Αρχιεπίσκοπος των καθολικών τον παροτρύνει να φύγει. Αρνείται. Το μεσημέρι της επομένης με την είσοδο των Τούρκων ένας αξιωματικός του υπαγορεύει προκήρυξη προς τους Χριστιανούς προσκαλώντας τους, να παραδώσουν τα όπλα και όσους τυχόν Έλληνες στρατιώτες κρυβόταν στα σπίτια τους. Η παράβαση επέσυρε τον θάνατον.
Όταν επέστρεψε στη Μητρόπολη δεν έτρεφε αυταπάτες. Σύμφωνα με την αφήγηση του αργότερα Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου , που την ύστατη αυτή ημέρα ήταν κοντά του, ήταν απολύτως βέβαιος ότι θα τον σκότωναν οι Τούρκοι. Την ίδια ημέρα προς τις 8 το βράδυ, φθάνει αξιωματικός του Νουρεντίν πασά συνοδευόμενος από ένοπλους στρατιώτες.
Παπά , του λέει, σε γυρεύει ο στρατιωτικός διοικητής της Σμύρνης. Τον συνόδευσαν οι δημογέροντες Τσουρουκτσόγλου και Κλημάνογλου. Κανείς δεν γύρισε πίσω . Ας μη συμπεριλάβουμε στο παρόν τα βασανιστήρια που υπέστη πριν παραδώσει το πνεύμα του.
ΑΙΩΝΙΑ ΑΥΤΩΝ Η ΜΝΗΜΗ
Αναδημοσίευση
ΜΠΑΜΠΙΝΗ 14 Σεπτεμβρίου 2022
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Τα κείμενα των αναγνωστών που δημοσιεύονται εκφράζονται από τους ιδίους και δεν υιοθετούνται κατά ανάγκη από το παρόν ιστολόγιο.