Σήμερα γιορτάζει ο Άγιος Ιωάννης ο Μαχαλιώτης

Το εξωκλήσι των Φυτειών-Μαχαλάς που υπάρχει στην είσοδο του χωριού είναι αφιερωμένο το όνομά του.

Ο Άγιος που έζησε στο χωριό Μαχαλάς -

Η ιστορία του.

Άγιος Ιωάννης ο Μαχαλιώτης
Ο Άγιος έζησε στο χωριό Μαχαλάς

Ένας από τους Αγίους της εκκλησίας μας είναι και ο σήμερα τιμώμενος Άγιος Ιωάννης ο εξ Οθωμανών εκ Κονίτσης της Ηπείρου , γιος Σεΐχη , που βαπτίσθηκε στην Ιθάκη και πήρε το όνομα Ιωάννης και στη συνέχεια ήρθε στο Μαχαλά στην Υπηρεσία του Μέγα-Πάνου-Γαλάνη.

Ο πρώην δερβίσης έγινε αγροφύλακας και δούλεψε ως αγρότης στα κτήματα του άρχοντα Πάνου-Γαλάνη.

Εδώ στο χωριό παντρεύτηκε και έκανε οικογένεια παραδειγματική. Λέγεται ότι η γυναίκα του ήταν από την οικογένεια Γαλάνη.

Ο Μέγα-Πάνος ήταν τότε ένας από τους σημαντικότερους προύχοντες της Δυτικής Ελλάδας.

Αυτός βοήθησε τον Αλή-Πασά στους αγώνες του κατά του Κούρτ-Πασά του Μπερατιού. Και ο Αλής για ανταμοιβή τον έκανε γενικό Βελαετλή της Αιτ/νίας.

Τα Βελαέτια ήταν γνωστόν πέντε:

1) του ζηγού από πού κατάγεται ο ομιλών τη στιγμή αυτή.

2) του Βλοχού.

3) του Αποκώρου.

4) του Βάλτου και

5ο) το Ξηρομέρου από όπου κατάγεται και ο Άγιος Ιεροκήρυξ π.Παύλος , εκπρόσωπος του Σεβασμιότατου.

Στην περιοχή που ήταν τα κτήματα του Πάνου-Γαλάνη-περιοχή Μανελοπούλου-έμεινε ο νεομάρτυρας με την οικογένειά του.

Σπάνια ανέβαινε στο Μαχαλά που τότε ήταν τα αρχοντικά.

Έρχονταν όταν ήθελε να εκκλησιασθεί και να κοινωνήσει των αχράντων Μυστηρίων. Ερχόνταν στο Ναό που ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Τρύφωνα και τον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο, δυσυπόστατος Ναός που μέσα από το Ναό το 1770 λειτούργησε ο Πατρό Κοσμάς ο Αιτωλός και στη συνέχεια φιλοξενήθηκε από την οικογένεια Φαρμάκη. Στον τόπο της εξοχής που εργάζονταν για τον επιούσιον άρτον,επειδή πύστευε ότι ΄΄ούκ επ΄άρτω ζήσετε άνθρωπος,αλλά εν παντί ρημάτι εκπορευόμενω Θεού΄΄ για προσευχή και περισυλλογή,εισήρχετο στα εξωκκλήσια της περιοχής, που τα διατηρούμε μέχρι σήμερα σε καλή κατάσταση: Άγιοι Ταξιάρχες-Άγιος Δημήτριος-Άγιος Χριστόφορος και εκεί για κερί και λιβάνι καθώς ομολογούσαν οι παλαιότεροι, αφιέρωνε στους Αγίους αγριολούλουδα τα οποία ποικίλουνν στην περιοχή αυτή.

Επίσης αξιόλογο καταφύγιο του Αγίου ήταν η σπηλιά που βρίσκεται αριστερά στο δρόμο που οδηγούσε στο αμπέλι της Ιεράς Μονής Λιγοβιτσίου.

Εκεί μέσα πήγαινε για περισυλλογή και κατάνυξη προσευχόμενος στο Θεό να του σώσει την ψυχή του και να ελευθερώσει τους χριστιανούς από τον Τούρκικο ζυγό.

Η παρουσία και η Αγία ζωή του άρχισε να διαδίδεται στη γύρω περιοχή και τους οικισμούς, Γαζή-Γαρδή-Ανίνου-Μανελόπουλο και στα αρχοντικά ή στην περιοχή Μπαραμπούνη.

Ένας τούρκος νερολόγος ή νεροκράτης που πουλούσε νερό , που την περίοδο εκείνη δεν είχε η περιοχή τον πρόδωσε στον πατέρα του και στον Μουσελίμη του Αγρινίου.

Ο Μουσελίμης του Αγρινίου έστειλε στρατιώτες στο Μαχαλά,τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν με δεμένα χέρια στο Αγρίνιο για να λογοδοτήσει για ποιο λόγο εγκατέλειψε την πίστη του πατέρα του. Και ο κριτής του είπε: <<δεν ντρέπεσαι να γίνεις εσύ μιας γυναίκας παίγνιο, αρνήθηκες την πίστη σου και έγινες γκιαούρης>>.

Κατόπιν συνελήφθη και οδηγήθηκε στον άρχοντα του Βραχωρίου,ενώπιον του οποίου δήλωσε το χριστιανικό του όνομα και ομολόγησε τη νέα του πίστη.

Τότε φυλακίστηκε και υποβλήθηκε σε δεινά βασανιστήρια και στο τέλος αποκεφαλίσθηκε στις 23-9-1814.

Οι σπηλιές που πήγαινε και προσευχόταν ο Άγιος Ιωάννης ο Μαχαλιώτης στην τοποθεσία της Μαχαλάς.