Ο βυζαντινός ναός της Αγίας Θεοδώρας είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Άρτας. Συνδέεται με την προσωπικότητα της Θεοδώρας Πετραλείφα, συζύγου του ηγεμόνα του «Δεσποτάτου» της Ηπείρου, Μιχαήλ Β΄ Κομνηνού Δούκα (1231-1267/8), η οποία μετά την αγιοποίησή της, τιμάται ως πολιούχος της πόλης. Ο ναός, που κτίστηκε στη θέση του Πρυτανείου της αρχαίας Αμβρακίας, αποτελούσε αρχικά καθολικό μονής που ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο και είχε κτιστεί πιθανότατα τον 12ο αι., στον τύπο της τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής.
Στην ίδια μονή έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής της ως
μοναχή η Θεοδώρα, η οποία πιθανόν χρηματοδότησε την ανέγερση του νάρθηκα που
προστέθηκε στη δυτική πλευρά του ναού. Η διακόσμηση του νάρθηκα περιλαμβάνει
ποικίλο κεραμοπλαστικό διάκοσμο (σε σχήματα διέξυλλον, κλειδόσχημα, μαίανδρους,
δικτυωτά και άλλα). Λίγο αργότερα, στα τέλη του 13ου – αρχές 14ου αι.,
προστέθηκε στο μνημείο και μία ανοιχτή στοά, που στεγάστηκε με σταυροθόλια
στηριζόμενα σε τόξα, από την οποία σήμερα διατηρείται μόνο το νότιο τμήμα.
Εσωτερικά το μνημείο κοσμείται με αξιόλογες
μεταβυζαντινές τοιχογραφίες, που χρονολογούνται στις αρχές του 18ου αι. Από την
αρχική βυζαντινή αγιογράφηση του διατηρούνται λιγοστές παραστάσεις στον κυρίως
ναό, στο ιερό και στον νάρθηκα. Εντυπωσιακά είναι τα τέσσερα μαρμάρινα
κιονόκρανα του 6ου αι. που επιστέφουν τους κίονες του ναού.
Ο πυλώνας της Αγίας Θεοδώρας
Νότια του ναού σώζετε ο πυλώνας το μοναστηρίου
και είναι ένας από τους λίγους της βυζαντινής εποχής που διατηρούνται σήμερα . Αποτελείται από ένα τοξωτό
άνοιγμα με αετωματική απόληξη. Χρονολογείται στα μέσα του 13ου
αι, φέρει πλούσιοκεραμοπλαστικό διάκοσμο από μαίανδρους και οδοντωτές ταινίες
και είναι κτισμένος με το πλινθοπερίκλειστο σύστημα τοιχοποιίας
Στο χώρο του ναού και της πλατείας της Αγίας Θεοδώρας, εκτείνονταν τμήμα του δημόσιου χώρου της Αμβρακίας, της αρχαίας πόλης που συνεχώς αποκαλύπτεται κάτω από τα θεμέλια της Άρτας. Έχουν έρθει στο φως τμήματα δημοσίων οικοδομημάτων, όπως το Πρυτανείο στα βορειοδυτικά και ένα αστικό οικοδόμημα στα νοτιοανατολικά, εκατέρωθεν αρχαίας οδού με πεζοδρόμιο και αποχετευτικό αγωγό.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Τα κείμενα των αναγνωστών που δημοσιεύονται εκφράζονται από τους ιδίους και δεν υιοθετούνται κατά ανάγκη από το παρόν ιστολόγιο.