Επιτρέψτε µου, παρακαλώ, να στηρίξω για άλλη µια φορά, πέραν της αναφοράς στο βιβλίο µου «∆ΗΜΟΣ ΣΟΛΛΙΟΥ» και στις σελ. 330-368 αυτού, έκδοση της Ένωσης Αλυζίων της Αθήνας το Νοέµβρη του 2005, µε αποδεικτικά–διαχρονικά στοιχεία, την άλλη άποψη. Προσωπικά, µελετώντας, εγκυρότατα επιστηµονικά βιβλία, όπως: Εγκυκλοπαίδειες ∆ΟΜΗ τόµος 34, σελ. 28, Υ∆ΡΙΑ τόµ. 51, σελ.355, ΠΥΡΣΟΣ τόµ. 23, σελ. 423, ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ ΜΠΡΙΤΑΝΙΑ τόµ.58, σελ. 200, ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ∆ΑΚΗΣ στο λήµµα Τσέλιος έκδοση 1927, ΗΛΙΟΣ τόµ.12, σελ.3887, έκδ. 1935, κ.λ.π, που βρίσκονται σε σχολικές, δηµοτικές, δηµόσιες και άλλων φορέων βιβλιοθήκες, όλες µα όλες οι εγκυκλοπαίδειες αναφέρουν ως πατρίδα του ∆ήµου Τσέλιου, τη Ζάβιτσα της Ακαρνανίας. Το ίδιο δε αναφέρουν και µελέτες, έρευνες, αρθρογραφίες διακεκριµένων ιστορικών, λογοτεχνών, φιλοσόφων, πολιτικών, εκπαιδευτικών. Έχω πεισθεί απόλυτα ότι ο αγωνιστής που υµνήθηκε από τον Βαλαωρίτη, που αγαπήθηκε από τον Τερτσέτη, που έγινε θρύλος του Ξηροµέρου και σύµβολο της Ακαρνανίας, ήταν ο άνθρωπος µε τις βαθύτατα διαχρονικές ρίζες από τη Ζάβιτσα (Αρχοντοχώρι) του τ. ∆ήµου Σολλίου.
Και τούτο το αποδεικνύουν εκτός των παραπάνω και όχι µόνο εγκυκλοπαιδειών και, οι παρακάτω ιστορικές πηγές πολλών Ελλήνων συγγραφέων, όπως διεξοδικότερα των:
1. Ο ∆ηµήτριος Παπαντωνόπουλος, Λόγιος–Φιλόσοφος και Μαθηµατικός στο Βιβλίο του «Πεντηκονταετηρίς της Ελληνικής Επαναστάσεως του έτους 1821» έκδοση Αθήνα 1873 και στις σελίδες 145 και 190 του βιβλίου.
2. Χειρόγραφο µε ηµεροµηνία θερστίσ 1829 (αντίγραφο έχω στα χέρια µου από το 1984, γραµµένο δια χειρός του αείµνηστου συµπατριώτη µας Θανάση Παπαναστάση Αγρονόµου από τον Μύτικα), και που το δηµοσίευσε στην εφηµερίδα «Το Παρόν της Επαρχίας» τεύχος Α΄1963 και ο π. Βουλευτής – Υπουργός, αείµνηστος Γεώργιος ∆. Παπαδηµητρίου, όπου αναφέρει για το ∆ήµο Τσέλιο ότι κατάγονταν από τη Ζάβιτσα.
3. Η εγγονή του ∆ήµου Τσέλιου, Ευδοξία Κουµουτσοπούλου, στο βιβλίο της «Ο Στρατηγός ∆ήµος Τσέλιος, ο περίφηµος Γέρο-∆ήµος» έκδοση Αθήνα 1930 αναφέρει ως καταγωγή του παππού της την Ζάβιτσα της Ακαρνανίας.
4. Χρ. Α. Στασινόπουλου στο τετράτοµο έργο του µε τίτλο «Λεξικό της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821» έκδοση ∆Ε∆ΕΑ∆Η το 1979 και στη σελίδα 361, παρουσιάζει το ∆ήµο Τσέλιο ως Ακαρνάνα !!! σε δισέλιδη βιογραφική αναφορά.
5. Ο Ιωάννης Φιλήµων στο βιβλίο του «∆οκίµιον ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως» τ. Α΄ σελ. 133 έκδοση 1859 αναφέρει πως ο Αναστάσιος Τσέλιος (πατέρας του ∆ήµου) ήταν βαθµοφόρος στον Αγγλικό στρατό το 1814 και τον ονοµάζει «Τσέλιος ο Ακαρνανέος», καθώς και ο Γιάννης Βλαχογιάννης τον προσδιορίζει και αυτός ως Αναστάσιος Τσέλιος, µέλος οικογενείας Αρµατολών του Ξηροµέρου !!! (Γενικά Αρχεία του Κράτους. Συλλογή Βλαχογιάννη , φ. Τσέλιος ). Στη δε σελίδα 387-416, ο Φιλήµων, που αναφέρει τα 692 µέλη της Φιλικής Εταιρείας, µεταξύ των άλλων Φιλικών, αναφέρει και τον ∆ήµο Τσέλιο ως Ακαρνάνα,
καθώς και τους υπόλοιπους Ακαρνάνας: Παν. Κωστόπουλο και Ανδρ. Κατσαράκη από Μπαµπίνη, Πάνο Γαλάνη από Μαχαλά, Γ. Βαρνακιώτη από Βάρνακα,Τάτση Μαγγίνα από ∆ραγαµέστο, Ηγούµενο Νικηφόρο από Ζάβιτσα, Αναγνώστη Τζιτσώνη από Κατούνα, Θ. Γρίβα από Βόνιτσα, Π. Μοναστηριώτη από Μοναστηράκι, Νικόλαο Μαυροµάτη από Κατούνα,κ.λ.π {Ηπειρωτική Εστία τεύχος 254-255 Ιούνιος–Ιούλιος 1973 σελ. 327-343}.
6. Ο Πέτρος Σπανδωνίδης στο βιβλίο του «Οι κλεφταρµατολοί και τα τραγούδια τους» έκδοση 1962 και στη σελ. 46, αναφέρει το ∆ήµο Τσέλιο, ως Ξηροµερίτη κλεφταρµατολό.
7. Η εφηµερίδα «ΑΙΩΝ» καταγράφει το λόγο του Βουλευτή Νικ. Μαυροµάτη στη Βουλή 27-2-1846, όπου µεταξύ των άλλων αναφέρει για τον Τσέλιο και τα εξής: «Ο ακαταδάµαστος αδάµας της στρατιωτικής γενναιότητας και ευταξίας, πεπαρχίης Ακαρνάν ∆ήµο Τσέλιος κ.λ.π.».
8. Τα Οδωνυµικά. Η σηµασία των ονοµάτων των οδών της Αθήνας, της Μ. ΒΟΥΓΙΟΥΚΑ–Β. ΜΕΓΑΡΙ∆ΗΣ τόµος Γ΄ και στη σελίδα 191 (3η έκδοση το 1995) αναφέρει για το ∆ήµο Τσέλιο και τα εξής: «περίφηµος στρατηγός της Επαναστάσεως του 21 από τη Ζάβιτσα της Ακαρνανίας κ.λ.π.», ένα καλαίσθητο τρίτοµο έργο του Πολιτισµικού Οργανισµού του ∆ήµου Αθηναίων.
9. ∆ιονύση Μιτάκη. «Ο ∆ήµος και η Ρηνιώ». Περιοδικό Στερεά Ελλάς τεύχος 31, 1972 όπου αναφέρεται για την πρώτη γυναίκα του, τη Ρηνιώ του Μήτροβα από τη Ζάβιτσα.
10. ∆ιονύση Μιτάκη, περιοδικό Στερεά Ελλάς, τεύχος 205, Ιούλιος 1986, σελίδα 178, στις προτάσεις του ιδίου,στο 1ο ΠΑΝΞΗΡΟΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ της Οµοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Ξηροµέρου (Ο.Π.ΣΥ.Ξ) στον Αστακό τον Νοέµβρη του1985, µεταξύ άλλων αναφέρει ο ∆ιον. Μιτάκης, επί λέξει και τα
εξής: «Αλλά και εκτενέστερες εργασίες θα µπορούσαν να περιληφθούν σε µια τέτοια Επετηρίδα, όπως παραδειγµατικά η ιστορική βιογραφία του τρανού Ξηροµερίτη κι Αιτωλοακαρνάνα Αγωνιστή ∆ηµου Τσέλιου, που ήταν αληθινό ίνδαλµα του 1821 και κορυφαίος Πρωτοδηµοκράτης της Νέας Ελλάδας.κ.λ.π, καθώς και στο βιβλίο του ιδίου «ο Στρατηγός ∆ήµος Τσέλιος» σελίδες 650 έκδοση 2003, όπου σε πάρα πολλές αναφορές στο
βιβλίο αυτό, καταγράφεται η Ακαρνανική καταγωγή του ∆ήµου Τσέλιου και δη, η Ζάβιτσα. 11. Γεράσιµου Γερολυµάτου «∆ρόµοι που γράφουν ιστορία στο Αγρίνιο» έκδ.1992 αναφέρει ως πατρίδα του τη Ζάβιτσα, όπως και η εφηµερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ του Αγρινίου αριθ. Φύλ. 825/24-3-1992 και στη σελ. 7, σε εκτενές ολοσέλιδο άρθρο για την οδό ∆ήµου Τσέλιου στο Αγρίνιο, µεταξύ των άλλων αναφέρονται και τα εξής: «Ο ∆ήµος Τσέλιος γεννήθηκε στη Ζάβιτσα της Ακαρνανίας το 1785 κ.λ.π.».
12. Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.Α.Κ) Γενικό Φροντιστήριο. Φάκελοι 13, 26 και 64 στους Στρατολογικούς καταλόγους του Στρατηγού ∆ήµου Τσέλιου, που τους υπογράφει ο ίδιος κι όχι ο κ. Ντ. Κονόµος, ως πατρίδα του αναφέρεται η Ζάβιτσα (ιδέ στη φωτογραφία δίπλα και στο βιβλίο µου στη σελίδα 332). 13. Στη ∆ηµοτική Πινακοθήκη του ∆ήµου Μεσολογγίου στον πρώτο όροφο, υπάρχει ανηρτηµένη πολύ µεγάλη κορνίζα (2 µ.χ 1,5 µ περίπου) µε την φωτογραφία του ∆ήµου Τσέλιου που γράφει τα εξής: «∆ήµος Τσέλιος (1785-1854) Αντιστράτηγος από την Ζάβιτσα Ακαρνανίας, στο δε κήπο των ηρώων υπάρχει και ο τάφος του, όπου ο ∆ήµος Μεσολογγίου µε εξαιρετικές τιµές τον τίµησε στις 13 Απριλίου 1930 µε ∆ήµαρχο τον Χρ. Ευαγγελάτο και παρουσία του τότε Πρωθυπουργού Ελευθ. Βενιζέλου, όπως και το 1901 µε την υπ΄αριθ. 70/1901 πράξη του ∆ηµοτικού Συµβουλίου Μεσολογγίου(ιδέ παρακάτω).
14. Νικολάου Κασοµούλη. «Ενθυµήµατα Στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833» τόµοι Α- ∆, έκδοση 1940 του Γιάννη Βλαχογιάννη.
Ως Ακαρνάνα ή Ξηροµερίτη και πατρίδα του τη Ζάβιτσα, για το ∆ήµο Τσέλιο, αναφέρουν επιπλέον και οι ακόλουθοι ιστορικοί συγγραφείς:
Ως Ακαρνάνα ή Ξηροµερίτη και πατρίδα του τη Ζάβιτσα , για το ∆ήµο Τσέλιο , αναφέρουν επιπλέον και οι ακόλουθοι ιστορικοί συγγραφείς:
Α. Χρήστος Ευαγγελάτος ∆ήµαρχος Μεσολογγίου στο βιβλίο του «Ιστορία του Μεσολογγίου», έκδοση 1959. Β. Στεργίου ∆ηµήτριος στο βιβλίο του «Σελίδες από τον ξεσηκωµό του 21 στην Ακαρνανία» στη σελ. 108, έκδοση 1971.
Γ. Χρ. Βλασσόπουλος στο Ηµερολόγιο του Αγώνος έκδοση 1930.
∆. Καραµεσίνης Μενέλαος. Γυµνασιάρχης-Φιλόλογος, στο περιοδικό Στερεά Ελλάς τεύχη 44, 47, 49, 50, 52- 55 του 1972 κάνει ολόκληρη αναφορά για τη ζωή και τη δράση του Τσέλιου µε τίτλο: Ο θρυλικός αγωνιστής του Ξηροµέρου και ως πατρίδα του αναφέρει και αυτός τη Ζάβιτσα.
Ε. Χρήστος Κ. Χασάπης, ∆ηµοσιογράφος στο βιβλίο του «Λεύκωµα του Αστακού» στη σελίδα 87, έκδοση 1976.
Ζ. Παντελής Φάκος, στο βιβλίο του «Γνωρίστε το Ξηρόµερο» έκδοση 1978.
Η. Κώστας Πετρονικολός. Γυµνασιάρχης–Φιλόλογος. Στο βιβλίο του «Αιτωλοακαρνάνες µαχητές» έκδοση 1979.
Θ. Θεόδωρος Μ. Πολίτης. Συγγραφέας στο βιβλίο του «Η συµβολή της Αιτωλοακαρνανίας στην Επανάσταση του 1821», έκδοση Νοµαρχίας Αιτωλ/νίας το 1974.
Ι. Γιάννης Β. Ιωαννίδης ∆ηµοσιογράφος–Ιστορικός, σε άρθρο του στο περιοδικό Ροµάτζο, µε τίτλο «Το αετόπουλο της Ζάβιτσας», τεύχος 1801 έκδοση το 1977.
Κ. Γεράσιµος Ηρ. Παπατρέχας, ∆άσκαλος–Λαογράφος–Λόγιος από το Μαχαιρά Ξηροµέρου στο βιβλίο του «Ιστορία του Αγρινίου», έκδοση ∆ήµου Αγρινίου 1991.
Λ. Αλέξανδρος Ταξ. Σάββας, ∆ικαστικός (Εφέτης) στο βιβλίο του «Μελετήµατα του Ξηροµέρου», έκδοση 1983.
Μ. Κώστας Σαρδελής. Συγγραφέας–∆ηµοσιογράφος και µέλος της ΕΣΗΕΑ στο βιβλίο του «Γεώργιος Βαρνακιώτης» στη σελίδα 115, έκδοση 1980. Ως γνωστόν ο Κ. Σαρδελής κατάγεται από το Μύτικα. Ν. Το περιοδικό Αιτωλ/νική ΑΠΟΨΗ, τεύχος Α΄, σελ.14, έκδοση Οκτ. 1984.
Ξ. Μόσολας Νικόλαος, ∆άσκαλος, στο βιβλίο του «Η αρχαία πόλη Αλυζία και οι απότοκοι οικισµοί του τ. ∆ήµου Σολλίου», σελίδα 129, έκδοση 1995.
Ο. Καλτσούλας ∆ηµήτριος, στο βιβλίο του «Ξηρόµερο και Ξηροµερίτες» έκδοση 1972. Βλέπουµε λοιπόν, πλήθος αξιόλογων ιστορικών συγγραφέων και µετά το 1953, να γράφουν βιβλία και ουδείς να λαµβάνει υπόψιν του και να αναφέρει, αυτά που λέει ο Ντίνος Κονόµου στο καλλιτεχνικό περιοδικό Πνευµατική Ζωή του 1953, παρακάµπτοντας και αγνοώντας φυσικά τις αναπόδεικτες και υποκειµενικές
απόψεις του, που κατά παράδοξο, κατ΄ εµένα τρόπο, τις επικαλείται σήµερα το 2006, ο επιστολογράφος σας κ. Κ. Β. Μακρυγιώργος.
Επί πλέον την Ακαρνανική καταγωγή του ∆ήµου Τσέλιου, την δείχνουν και τα ακόλουθα αδιάσειστα στοιχεία.
α. Το Πιστοποιητικό οικογενείας του ∆ήµου Τσέλιου από το ∆ήµο Αγρινίου (ηµερ. 2 Ιουνίου 1865), όπου ήταν πολιτογραφηµένος και ζούσε µόνιµα στο Αγρίνιο.
β. Επιστολή του ∆ήµου Τσέλιου από το Αγρίνιο που κατοικούσε, προς στην εφηµερίδα «Αθηνά» στις 5-2- 1852, όπου αυτοπροσδιορίζεται ως Ακαρνάν!!!
γ. Η εφηµερίδα ΒΡΑ∆ΥΝΗ (13-5-1980), η εφηµερίδα ΠΡΩΙΑ (14-7-1935) αναφέρουν για την καταγωγή του την Ακαρνανία, καθώς και ο Ανθυπίλαρχος στις τάξεις του Στρατού το 1893 Κων/νος ∆ήµου Τσέλιος (γιός του) στην εφηµερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ (14-3-1893) καταγράφει την καταγωγή του, ως Ακαρνάνας!!! δ. Στην κοινότητα Αρχοντοχωρίου και στο κοινοτικό κατάστηµα υπάρχει ανηρτηµένη κορνίζα–φωτογραφία του ∆ήµου Τσέλιου, όπου αναφέρει µε πλούσια ιστορική αναφορά, επιπρόσθετα και για την καταγωγή του, το χωριό Ζάβιτσα της Ακαρνανίας.
Ο ∆ήµο Τσέλιος και κατά τον Γιάννη Βλαχογιάννη, ήταν παντελώς αγράµµατος και µόλις και µετά βίας γνώριζε να βάζει την υπογραφή του.
Τέλος ο ίδιος ο ∆ήµο Τσέλιος στις ικετικές επιστολές του προς τον Βασιλιά Όθωνα, από την Λευκάδα που βρίσκονταν εξόριστος το 1836-1841, καταµαρτυρώντας, ότι βρίσκονταν σε ξένη χώρα και τόπο (Λευκάδα, που ήταν τότε υπό Αγγλική κατοχή) έγραφε µε παράπονο τα ακόλουθα:
«∆ια να παρέξη όµως αναµφίβολον πιστά της ειλικρινούς µετανοίας του απεχώρησε από τούτον της γεννήσεως τον τόπον, βιοτεύων µεν εν ταπεινοτάτι και εσχάτη πενία εις ξένην γήν, αποχωρισµένος από τα τέκνα του και από την φιλτάτην κοινήν πατρίδα, δια την οποίαν ηγωνίσθη µε θυσίαν αίµατος, συγγενών καταστάσεως, έχων δε πάντοτε εις Σε Πανάγαθε Βασιλεύ προσκλοµένον τον νούν κ.λ.π.» (διατηρείται η ορθογραφία του κειµένου) .
(Γενικά Αρχεία του Κράτους, Υπουργείο Εσωτερικών/Μυστικό Αρχείο Φάκ. 174-177 και στην σελίδα 351 και 357 του βιβλίου µου µε τίτλο ∆ΗΜΟΣ ΣΟΛΛΙΟΥ Αγώνες και θυσίες στην Επανάσταση του 1821 έκδοση 2006).
Κύριε ∆ιευθυντά.
Ως προς την παρατήρηση του επιστολογράφου σας, µε υστερόγραφο ότι, «ο Στρατηγός ∆ήµο Τσέλιος δεν έλαβε µέρος στη «Μυθική Εξοδο», γιατί εκείνο τον καιρό βρισκόταν έξω από την πόλη του Μεσολογγίου» έχω να παρατηρήσω τα εξής:
Πράγµατι την ηµέρα και το χρόνο της ηρωικής εξόδου (10 Απρ. 1826), ο ∆ήµο Τσέλιος, δεν ήταν εκεί, διότι είχε εξέλθει του Μεσολογγίου, µε άδεια της ∆ιοίκησης και για λόγους υγείας (Ευδοξίας Κουµουτσοπούλου, ο Στρατηγός ∆ήµο Τσέλιος, έκδοση 1930), αφήνοντας τους 200 στρατιώτες του εντός του Μεσολογγίου µε επικεφαλής αυτών, τον ανιψιό του Νίκο Τσέλιο ή ∆ραγαµεστινό (Αντιστράτηγο) και µε εντολή της τότε ∆ιοίκησης, συστρατεύτηκε µε άλλους 100 επί πλέον Ξηροµερίτες στρατιώτες, κοντά στον Καραϊσκάκη στο στρατόπεδο του ∆ραγαµέστου (29 Αυγ. 1825–15 ∆εκ. 1825) στον Πρ. Ηλία και αργότερα στο στρατόπεδο της ∆ερβέκιστας (Ανάληψη) έως την έξοδο του Μεσολογγίου. Στη συνέχεια ακολούθησε τον Καραϊσκάκη στο Ναύπλιο, στην Ελευσίνα, στην Αράχωβα, στην ∆όµβραινα κ.λ.π.
Ιδού η διαταγή της ∆ιοίκησης του Μεσολογγίου µε ηµεροµηνία 24 Αυγούστου 1825, που τον διέταζε να παραµείνει εκτός του Μεσολογγίου, για λόγους εθνικούς και, τον διατάσει να ενωθεί µε τον Καραϊσκάκη (διατηρείται η ορθογραφία του κειµένου).
«η ∆ιευθύνουσα τα της ∆υτικής Ελλάδος Προσωρινή Επιτροπή
Προς τον Γενναιότατον Στρατηγόν ∆ήµον Τσέλιον
∆ραγαµέστον
Πρωτύτερα σας είχαµε γράψει να έλθητε εδώ, επειδή το Μεσολόγγι είχε χρείαν από στρατιωτικήν δύναµιν, αλλ’ εν τω µεταξύ έφθασαν ο Στρατηγός Τζαβέλας και λοιποι και έπειτα πάλιν µε κοινόν προς όλους σας γράµµα µας, σας διατάξαµεν να σταθήτε αυτού ενωµένοι και να κτυπάτε τον εχθρόν εις τους δρόµους και όπως αλλιώς γνωρίζετε, εµποδίζοντες τας τροφάς και τα πολεµοφόδια του, έως ότου να επεράση εις τα αυτού και ο Στρατηγός Καραϊσκάκης, µε τον οποίον αναταµωθέντες να κατατρέχητε αυτόν τον εχθρόν, δια την ελευθερίαν της Πατρίδος. Οι στρατιώται σας εδώ αγωνίζονται µε προθυµίαν ως και οι λοιποί δια την φύλαξιν του Μεσολογγίου, εις τους
οποίους δίδονται και τα ταϊνια και τα σιτηρέσια και κάθε άλλη περιποίησις, ως και εις τους άλλους και µείνε περί αυτών ήσυχος. Το Μεσολόγγιον είναι καλά ενδυναµωµένον και ογλήγορα ελπίζοµεν να ελευθερωθή µε την βοήθειαν την ιδικήν µας, της Γενναιότητός σας αυτού, και των Στρατηγών, οι οποίοι ήλθαν και θέλουν έλθει ακόµη από τα Σάλωνα εις υπεράσπισίν µας.
Η Γενναιότης σας, εν τοσούτω σταθήτε γενναίως, καθώς πάντοτε το εδείξατε, και µε αδελφικήν οµόνοιαν, δια να ελευθεωθώµεν εις µίαν ώραν αρχύτερα. ΄Ερρωσθε.»
Μεσολόγγι τη 24 Αυγούστου 1825
Ο Γεν. Γραµµατεύς Η Επιτροπή
Ιωάννης Παπαδιαµαντόπουλος Φίλ. Πλητάς ∆. Θέµελης
Ι. Κανναβός
(Ευδοξίας Κουµουτσοπούλου. Ο Στρατηγός ∆ήµο Τσέλιος. έκδοση 1930)
Κύριε ∆ιευθυντά.
Ως γνωστόν ο ∆ήµο Τσέλιος πολέµησε τόσο στην πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου, όσο και στη δεύτερη (Μάρτιος 1825–Ιούλιος 1825) ως υπερασπιστής στη ντάπια του Μοντάλαµπερ, µία απ΄ τις 23 ντάπιες– προµαχώνες του τείχους του Μεσολογγίου.
(Θ. Μ. Πολίτη. Η συµβολή της Αιτωλοακαρνανίας στην Επανάσταση του 1821, έκδοση 1974 της Νοµαρχίας Αιτωλ/νίας σελ. 167, Νικήτα Χρ. Φιλιππόπουλου. Το Μεσολόγγι στο διάβα του χρόνου, έκδοση. Ντάπια το 2003, σελ. 47).
Επίσης την συµµετοχή του ∆ήµου Τσέλιου στο Μεσολόγγι την αναφέρουν και οι:
1.) Ο ιστορικός Σπυρίδων Τρικούπης, στην Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, τόµος Γ΄, σελίδα 209-210 έκδοση 1888. Να τι µας λέει ο Τρικούπης.
«Η δε δύναµις των Ελλήνων εις το Μεσολόγγιον κατά την αρχήν της πολιορκίας ανήρχετο εις τρείς χιλιάδας περίπου µε αρχηγούς τους Ν.Στουρνάρην, ∆. Μακρήν, Νότην Μπότσαρην, Γ. Τσόγκαν, ∆εληγεωργόπουλον, Γιαννάκην Ραζηκότσικαν, Ανδρ. Ίσκον, Γρηγ. Λιακατάν, ∆ηµοτσέλιον κ.ά. Μέχρι τέλους Ιουλίου διέµεινεν εκεί ευρεθείς και ο Νικηταράς».
2.) Τα Ελληνικά Χρονικά του Μάγερ το 1825, αναφέρουν: «Μέσα στο Μεσολόγγι ήταν τότε συγκεντρωµένοι πέντε χιλιάδες στρατιώτες, κάτω απ΄τις διαταγές του Στουρνάρη, του Μακρή, του Τσόγκα, του Λιακατά και του ∆ήµου Τσέλιου και
3.) Αυγούστου Φάµπρ, Φιλέλλην, στο βιβλίο του «Ιστορία της πολιορκίας του Μεσολογγίου, έκδοση 1827 στη Γαλλία», µετάφραση της Ακακίας Κορδόση, εκδόσεις ΠΟΛΥΠΛΕΥΡΟ 1983 και στην 76 σελίδα. 4.) Ο ∆ικηγόρος–συγγραφέας Παν. Παπαρούνης στο βιβλίο του «Το ΄21 στη Ρούµελη και ο ∆. Μακρής» έκδ. 1971 και στη 245 σελίδα, όπου αναφέρει το ∆ήµο Τσέλιο, να συµµετέχει εντός του «Φράχτη» του Μεσολογγίου µε 120 στρατιώτες.
Για την προσφορά του αυτή στο Μεσολόγγι, ο ∆ήµο Τσέλιος, τιµήθηκε από το ∆ηµοτικό Συµβούλιο του Μεσολογγίου, µε την υπ΄ αριθ. 70/1901 Πράξη του, όπου του χορηγήθηκε τάφος το 1901 στο Εθνικό Ηρώο του Μεσολογγίου, για εναπόθεση των µεταφεροµένων από την Αθήνα οστών του.
Ιδού η απόφαση.
«Εν τέλει το ∆ηµοτικόν Συµβούλιον της πόλεως Μεσολογγίου, υπέρ ης ηγωνίσθη κατ΄επανάληψιν ο Στρατηγός ∆ήµος Τσέλιος κατά τας πολιορκίας των ετών 1822 και 1825-1826, έχον υπ΄ όψει του τας προς την ρηθείσαν πόλιν πολλαπλάς και µεγάλας εκδουλεύσεις του ρηθέντος Στρατηγού, δια παµψήφου αποφάσεως του κυρωθείσης παρα του προισταµένου του Νοµάρχου Αιτωλοακαρνανίας, εχορήγησεν ανάλογον έκτασιν προς ανακοµιδήν των οστών του Σρατηγού ∆ήµου Τσέλιου εν τω κήπω (ταφείω) των Ηρώων, ήτις εγένετο κατά την 1ην Ιουλίου 1901, τοποθετηθέντων τούτων µεταξύ των δύο πολυανδρείων, ως τούτο προκύπτει εκ του κάτωθι εγγράφου της µνησθείσης πόλεως.
Αριθ. Πρωτοκ.1589.
Εν Μεσολογγίω τη 2 Ιουλίου 1901
Ο ∆ήµαρχος
Σωκράτης Στάικος»
(Ευδοξίας Κουµουτσοπούλου. Ο Στρατηγός ∆ήµος Τσέλιος, έκδ. Αθήνα 1930)
Άλλη τιµητική αναγνώριση έγινε από µέρος της πόλης του Αγρινίου, όπου διέµεινε µετά την Επανάσταση του ΄21 επ’ αρκετό χρόνο ο ∆ήµο Τσέλιος. Η οδός που ήταν το σπίτι του, πήρε το όνοµά του και είναι η γνωστή σε όλους οδός ∆ηµοτσελίου. (εφηµ. ΦΩΣ Αγρινίου 15-2-1908).
Παρόµοια τιµητική αναγνώριση έγινε και από το ∆ήµο Θεσσαλονίκης σε ονοµασία δρόµου µε το όνοµά του.
Κύριε ∆ιευθυντά.
Με αυτές τις σκέψεις και µε τα ελάχιστα από τα πάµπολλα αδιάσειστα ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν και στηρίζουν την άποψη πως ο ∆ήµο Τσέλιος ήταν ΑΚΑΡΝΑΝ, τελειώνω και εύχοµαι, στα πλαίσια του διαλόγου και της διακίνησης των απόψεων, να βοήθησα τον κατά τα άλλα αξιόλογο επιστολογράφο σας (κ. Κ. Β. Μακρυγεώργο) στην αναζήτηση της πραγµατικής ιστορικής αλήθειας και όχι της «αλήθειας» που στηρίζεται σε υποκειµενικές και αναπόδεικτες προσεγγίσεις.
Ως ∆ηµοτικός Σύµβουλος Αλυζίας, ως µαχητής του Πολιτιστικού–Πολιτισµικού κινήµατος των εν Αθήναις Ξηροµεριτών και Αιτωλ/νων, ως ενεργός πολίτης, πάλεψα και θα παλεύω για την ανάδειξη και προβολή της ιστορίας του τόπου µου. Στόχος, λοιπόν, της παρούσης επιστολής µου, δεν είναι να αµφισβητήσω εγώ τη διαφορετική άποψη (άλλωστε γι΄ αυτό έγραψαν και µίλησαν σπουδαίοι πνευµατικοί άνθρωποι…), αλλά, δια µέσου αυτής, να ευαισθητοποιήσω περισσότερους συνδηµότες και φίλους της ιστορίας, προς τη λογική που λέει:
Αγωνίζοµαι …. και προβάλλω τον τόπο µου… Οραµατίζοµαι το καλύτερο γι αυτόν.
Τέλος µε την πεποίθηση ότι φάνηκα χρήσιµος στους συµπατριώτες µας και στο φιλοθεάµων αναγνωστικό σας κοινό, σας χαιρετώ και σας εύχοµαι ολοψύχως να έχετε πάντα καινοτόµες παρουσίες στα δρώµενα του τόπου µας και όχι µόνο.
Αθήνα 24- Μαρτίου-2021
Με σεβασµό και εκτίµηση
Μήτσης Θεοδ. Νίκος
π.∆ηµοτικός Σύµβουλος του ∆ήµου Αλυζίας από 1-1-2003
π. Νοµαρχιακός Σύµβουλος Αιτωλοακαρνανίας (1995-1998)
π. Πρόεδρος Οµοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Ξηροµέρου (1988-1999)
Σας παραθέτω ως ακολούθως και σχετικό στρατολογικό κατάλογο του 1829 όπου και υπογράφεται προσωπικά ο κατάλογος από τον ίδιο τον ∆ήµο Τσέλιο και αναφέρει ως πατρίδα του την Ζάβιτσα (ο κατάλογος αυτός βρίσκεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Γενικό Φροντιστήριο, Φάκελος 64).
Στρατολογικός κατάλογος αξιωµατικών του Χιλίαρχου ∆ήµου Τσέλιου στις 22 Σεπτεµβρίου 1829 στο στρατόπεδο της Βόνιτσας, όπου δίπλα από κάθε όνοµα γράφεται η πατρίδα, η ηλικία και ο βαθµός του καθ΄ ενός που έφερε. (Γεν. Φροντ. Φάκ. 64)
Νίκος Θεοδ. Μήτσης
Αρχοντοχώρι (Ζάβιτσα) ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ
